Archiefwaarde

Archiefwaarde is een term in archiefkunde die de mate aangeeft waarin een document of bestand waarde heeft voor langdurige bewaring in een archief. Het geeft aan in hoeverre een stuk informatie aantoonbaar bewijs levert van handelingen, besluiten en verantwoordingslijnen van een organisatie of individu, en in hoeverre het bijdraagt aan onderzoek, verantwoording en cultureel erfgoed. Archiefwaarde maakt onderdeel uit van waarderingsbeleid en selectieproces (waardering/selectie) bij archiefinstellingen. Op basis van factoren zoals provenances, authenticiteit, integriteit, context, volledigheid, en duurzaamheid wordt bepaald of een record blijvend bewaard moet worden of kan worden vernietigd.

Er zijn verschillende componenten van archiefwaarde: evidentiële waarde (bewijst dat acties zijn uitgevoerd en beslissingen zijn genomen), informatieve waarde (inhoudelijke informatie voor historisch onderzoek of beleid), en administratieve of operationele waarde (functionele betekenis binnen de archieftak). Daarnaast speelt erfgoedelement en genealogische waarde soms een rol.

Het proces van waardering omvat het beoordelen van de records bij opname in een archief, selecteren op basis van criteria zoals betrouwbaarheid, relevantie, toegankelijkheid en representativiteit, en het bepalen van bewaartermijnen. Digitale records vereisen aanvullende metadata en digitale preservatieplanning.

Archiefwaarde is van belang voor zowel organisaties die records produceren als voor archiefinstellingen die ze bewaren. Een zorgvuldig vastgestelde archiefwaarde vergroot de vindbaarheid, verantwoording en langetermijntoegang tot cultureel en historisch relevante bronnen.