Antidiscriminatie

Antidiscriminatie verwijst naar het geheel van wetten, beleid en praktijken die discriminatie tegengaan en gelijke behandeling bevorderen in de publieke en private sfeer. Het doel is om iedereen gelijke kansen te geven en mensen te beschermen tegen onrechtmatige behandeling op basis van kenmerken waar iemand niets aan kan doen.

Discriminatie kan direct zijn, wanneer iemand publiekelijk anders wordt behandeld vanwege een bepaald kenmerk; indirect wanneer een ogenschijnlijk neutrale regel mensen uit een groep benadeelt; en kan gepaard gaan met intimidatie of pesterijen. Ook slachtofferschap van discriminatie en het voorkomen van wraak of repercussies voor klagen zijn aandachtspunten.

Beschermde kenmerken variëren per rechtsstelsel, maar vaak omvatten ze ras, etniciteit, nationaliteit, religie of overtuiging, geslacht, genderidentiteit, seksuele gesteldheid, leeftijd, handicap of chronische ziekte, burgerlijke staat en zwangerschap. Antidiscriminatie bestrijkt meestal werk, onderwijs, huisvesting, gezondheidszorg, goederen en diensten, en deelname aan het openbare leven.

Wet- en regelgeving wordt gehandhaafd door rechtbanken en door nationale gelijkheidsorganen of mensenrechteninstellingen. Effectieve antidiscriminatiebeleid combineert preventie, meldpunten en rechtsmiddelen zoals stopzetting van ongepaste praktijken en schadevergoeding.

De uitvoering en effectiviteit hangen samen met maatschappelijke bewustwording, statistische monitoring en transparantie. Uitdagingen zijn onder meer intersectie van meerdere discriminatiegronden, privacyzorgen en afweging tussen vrijheid van meningsuiting en het tegengaan van discriminerend handelen.