8stappenmodel

Het 8stappenmodel is een verzamelnaam voor verschillende gestructureerde raamwerken die een proces, project of verandertraject opdelen in acht opeenvolgende stappen. Het doel is een systematische werkwijze die complexiteit reduceert, betrokkenen richting geeft en de uitvoering beter beheersbaar maakt. Er bestaat geen eenduidige, wereldwijde standaard voor wat precies in deze acht stappen hoort; diverse auteurs en opleidingen hebben verschillende invullingen, maar ze delen meestal een opeenvolging van definiëren, analyseren, ontwerpen, plannen, uitvoeren en evalueren.

Een gangbare invulling kent de volgende fasen: 1. probleem- of doeldefinitie; 2. huidige situatie en kaders in kaart brengen; 3. gewenste situatie en succescriteria formuleren; 4. oorzaken, randvoorwaarden en stakeholders in kaart brengen; 5. mogelijke maatregelen ontwerpen; 6. keuze en concreet plan van aanpak inclusief middelen en tijdpad; 7. uitvoering, coördinatie en change management; 8. monitoring, evaluatie, bijsturing en borging.

Toepassingsgebieden van het 8stappenmodel zijn onder meer het bedrijfsleven, de publieke sector, onderwijs en zorg, en het gebruik in projectmanagement en verandermanagement. Het model helpt bij het structureren van besluitvorming, communicatie en verantwoordelijkheid.

Voordelen zijn onder meer duidelijke structuur, betere afstemming tussen betrokkenen en betere kans op realisatie van doelen. Nadelen zijn onder meer het gevaar van rigiditeit, het gebrek aan flexibiliteit bij complexe contexten en de noodzaak van maatwerk en actieve betrokkenheid van stakeholders. Het model werkt vaak het beste als het wordt aangepast aan de specifieke situatie en doelstellingen. Zie ook PDCA, verandermanagement en kwaliteitszorg.