zorgplicht

Zorgplicht is een juridisch begrip uit het Nederlandse recht dat verwijst naar de verplichting om bij handelen en beslissingen de nodige zorgvuldigheid te betrachten om schade aan anderen te voorkomen. De zorgplicht vloeit voort uit de algemene norm van voorzichtigheid en kan zowel uit onrechtmatige daad (boek 6 van het Burgerlijk Wetboek) als uit contractuele of andere wettelijke verplichtingen voortvloeien. In de praktijk geldt een zorgplicht als een redelijke en gerechtvaardigde standaard van zorg, die afhankelijk is van de relatie tussen partijen, de aard van de handeling en de specifieke risico's.

Bovendien varieert de strengheid van de zorgplicht: professionele beroepen zoals artsen, advocaten of engineers hanteren hogere professionele normen; werkgevers zijn verplicht om een veilige werkomgeving te bieden; ouders en verzorgers dienen toezicht te houden; weggebruikers moeten verkeersregels naleven; producenten en leveranciers moeten veiligheid en kwaliteit waarborgen.

Een schending van de zorgplicht kan leiden tot aansprakelijkheid voor schade, meestal nadat wordt vastgesteld dat de betrokken partij tekort is geschoten in de zorgvuldigheid en daardoor schade is veroorzaakt. Verweer kan onder meer bestaan uit overmacht, medeaansprakelijkheid of dat de schade het gevolg is van een onafhankelijke oorzaak.

Zorgplicht is daarmee een centraal instrument om aansprakelijkheid te definiëren en om te bepalen welke maatregelen redelijkerwijs van een persoon of organisatie kunnen worden verlangd. Het begrip komt veelvuldig voor in rechtsgevallen, contracten en regulerende kaders.