zodoende

Zodoende is een Nederlands bijwoord en voegwoord dat 'zo', 'derhalve' of 'in dit opzicht' betekent. Het geeft een gevolg of conclusie aan wat eerder is gezegd. De toon is formeler en literair, waardoor het vooral opduikt in geschreven taal zoals essays, rapporten en juridische of beleidsteksten, maar het kan ook in literaire teksten voorkomen. Zodoende kan aan het begin van een zin staan of tussen zinnen door: “De verhuizing liep voorspoedig; zodoende konden we op tijd beginnen.” of “De getuigenverklaringen waren tegenstrijdig, zodoende werd een nieuw onderzoek aangekondigd.”

Etymologie en varianten: zodoende is samengesteld uit zo (‘dus’/‘zo’) en doende (het participium van doen, ‘doing’), en betekent letterlijk “in doing so.” De samenstelling komt voor in oudere Nederlandse teksten en is in de moderne standaardtaal bewaard gebleven. Er bestaan geen veelvoorkomende spellingvarianten; de notie van verbinding met andere uitdrukkingen zoals ‘zo te werk gaan’ heeft wel verwantschap, maar biedt een iets andere nuance.

Toepassing en nuance: gebruik zodoende wanneer je een gevolg of conclusie wilt benadrukken die rechtstreeks uit wat daarvoor is genoemd voortkomt. Het is formeler dan ’dus’ of ’derhalve’ en minder gebruikelijk in spreektaal. In zakelijke of literaire teksten kan het juist doelmatig en precies overkomen; in informele communicatie kun je vaak beter voor 'dus' of 'daarom' kiezen.

Zie ook: derhalve, dus, daardoor, in dit opzicht.