zelfborende

Zelfborende is een term die meestal wordt gebruikt voor bevestigingsmiddelen en gereedschappen die zelfstandig een gat boren terwijl ze worden ingebracht. In de bouw en metaalbewerking verwijst men daarbij vooral naar zelfborende schroeven: schroeven met een boorkop die tijdens het inschroeven ook een gat in het materiaal snijdt en daarna de schroefdraad tapsen. Daarmee is vaak geen aparte voorboring vereist.

Zelfborende schroeven komen in verschillende uitvoeringen en zijn doorgaans gemaakt van staal met een corrosiewerende coating zoals zink, of van roestvast staal. De boorpunt is afgestemd op het te verwerken materiaal; zo bestaan er uitvoeringen voor metaal, hout en kunststof. Bij metalen toepassingen kunnen ze rechtstreeks door plaatwerk heen boren en vervolgens in het onderliggende materiaal tappen.

Voordelen van zelfborende schroeven zijn onder meer een kortere montagetijd, minder handelingen en minder kans op scheuren door voorboring. Nadelen hangen af van het materiaal en de toepassing: bij dunne of zachte materialen kan de trek- of draagkracht beperkt zijn als de maat niet goed gekozen is. Ook vereisen ze vaak specifiek gereedschap en toestandslagen, en moet rekening worden gehouden met corrosiebescherming en toepassing in combinatie met coatings.

Bij de keuze van een zelfborende schroef spelen factoren mee zoals materiaalsoort en –dikte, gewenste draagkracht, corrosieomgeving en de benodigde afdichting. Voor hoogbelaste of dunne panelen kan alsnog voorboring of een ander soort bevestiging passender zijn. Fabrikantinstructies geven doorgaans de juiste draadspecificaties, opnamekoppel en installatieaanwijzingen.

Zie ook: zelftappende schroeven, bevestigingstechniek, metaalbouw.