waardeketenanalyse

Waardeketenanalyse is een methode om de waardeketen van een product of dienst te onderzoeken en te begrijpen waar waarde ontstaat en waar kosten gemaakt worden. Het doel is inzicht te krijgen in hoe activiteiten bijdragen aan de klantwaarde en waar verbeteringen mogelijk zijn om efficiëntie te verhogen, kosten te verlagen en concurrentievoordeel te versterken.

De analyse bouwt vaak voort op het concept van de waardeketen van Michael Porter. Daarbij worden activiteiten onderverdeeld in primaire activiteiten (inbound logistics, operaties, outbound logistics, marketing en verkoop, service) en ondersteunende activiteiten (bedrijfsoverkoepelende infrastructuur, human resources, technologieontwikkeling en inkoop). In de praktijk kunnen deze categorieën worden aangepast aan de sector en organisatie, maar het principe blijft het in kaart brengen van waar waarde wordt toegevoegd versus waar kosten ontstaan.

De waardeketenanalyse wordt gebruikt om strategische prioriteiten te bepalen, bijvoorbeeld kostenreductie, procesverbetering, differentiatie en duurzaamheid. Toepassingsgebieden zijn onder meer productie, detailhandel, dienstverlening en supply chain management. Ze helpt bij het identificeren van knelpunten, outsourcingmogelijkheden, automatisering en samenwerking met leveranciers.

Het proces omvat meestal: het bepalen van doel en scope, het in kaart brengen van de huidige waardeketen, het verzamelen van data over kosten, tijd en kwaliteit per activiteit, het analyseren van waardecreatie versus kosten, het ontwikkelen van verbeteropties en het implementeren en monitoren van veranderingen met relevante KPI’s.

Beperkingen zijn onder meer afhankelijkheid van data van voldoende kwaliteit, mogelijke simplificatie van complexe netwerken en de dynamiek van markten. Vaak wordt de waardeketenanalyse aangevuld met andere benaderingen zoals value stream mapping om lean-verbeteringen te ondersteunen.