verlichtingsdesign

Verlichtingsdesign is een vakgebied binnen de bouw- en interieurkunde dat zich richt op het plannen, ontwerpen en controleren van verlichting in binnen– en buitenruimten. Het doel is visueel comfort, functionele verlichting, esthetiek en energie-efficiëntie.

Typische elementen zijn algemene of omgevingsverlichting, taakverlichting en accent- of decoratieve verlichting. Belangrijke ontwerpkeuzes zijn lichtkleur, kleurtemperatuur, kleurweergave (CRI), lichtstroom en de verdeling van het licht. Er wordt rekening gehouden met daglichtinval, schaduwwerking en verblinding.

Het proces omvat de briefing, concept- en ontwikkelontwerp, technische uitwerking, fotometrische berekeningen en visualisaties, en het opstellen van specificaties voor leveranciers en aannemers. Na goedkeuring volgen productie, installatiebegeleiding en ingebruikname met nazorg en evaluatie.

Technologie en trends: LED is de dominante lichtbron en maakt duurzame, compacte armaturen mogelijk. Slimme en netwerkbare verlichtingssystemen verbeteren controle, gebruikersgemak en energie-efficiëntie. Human-centric lighting richt zich op het afstemmen van licht op de biologische klok en het dagelijkse ritme van mensen. Integratie met daglicht en regeltechniek is veelvoorkomend, evenals onderhouds- en levensduuroptimalisatie.

Context en beroep: verlichtingsontwerpers werken vaak samen met architecten, ingenieurs, aannemers en binnenhuisarchitecten. Het vak vereist kennis van normen voor visueel comfort en energieprestaties en van regelgeving op het gebied van veiligheid en duurzaamheid. Opleiding en beroepsorganisaties in Nederland en Europa vormen de basis voor vakbekwaamheid.