verdring

Verdringing is een psychoanalytisch verdedigingsmechanisme waarbij pijnlijke of ontoelaatbare gedachten, herinneringen of impulsen uit het bewuste worden verwijderd of buiten bereik worden gehouden. Door deze content buiten het bewuste te plaatsen, probeert het ego conflictingen te verkleinen en angst te verminderen. De term is de Nederlandse vertaling van Freuds begrip repression (verdrängung).

Werking en kenmerken: Verdringing gebeurt volgens de theorie onbewust, waardoor iemand zich niet bewust is van de onderdrukte inhoud. Kenmerken kunnen vagere tekenen zijn, zoals angstklachten zonder duidelijke oorzaak, onverklaarde lichamelijke symptomen, of thema’s die opduiken in dromen, vrij associëren of neurotische klachten. Verdringing verschilt van onderdrukking (suppression), dat een bewuste poging is om onaangename gedachten buiten de aandacht te houden.

Historische context en ontwikkeling: Het begrip werd in de vroege psychoanalyse prominent door Sigmund Freud, vervolgens uitgebreid door andere theoretici en in de klinische praktijk toegepast binnen psychodynamische therapie. In de moderne psychologie is de exacte aard en het bestaan van repressie betwist; sommige onderzoekers benadrukken dissociatie of andere processen als verklaringen voor het oplossen of vermijden van traumatische content. Daarnaast rijzen vragen over de betrouwbaarheid van herinneringen die via verzevingsmechanismen naar voren zouden komen.

In de klinische praktijk kan aandacht voor verdringing tot uiting komen in therapie doordat onbewuste content via symbolische dromen, vrije associatie en projecties naar het bewuste wordt gebracht. Verdringing blijft een invloedrijk maar omstreden concept in psychoanalyse en klinische psychologie. Zie ook repressie, defensieve mechanismen en psychodynamische therapie.