verantwoordingen

Verantwoordingen is de pluralis van verantwoording, een Nederlands begrip voor het geven van uitleg of rekenschap over handelingen, besluitvorming en resultaten aan betrokkenen of belanghebbenden. Verantwoorden verwijst naar het aangaan van verantwoordelijkheid en het leveren van een motivering of verantwoording, vaak via rapportage of toelichting. In bestuur en management is verantwoording afleggen een manier om inzicht te geven in doelstellingen, uitgevoerde maatregelen en de gebruikte middelen, zodat anderen kunnen beoordelen of de doelen gehaald zijn en of middelen behoorlijk zijn toegepast.

In de publieke sfeer is verantwoording een kernmechanisme van verantwoordingstelling: ambtsdragers moeten beleidskeuzes, uitvoeringsactiviteiten en resultaten toereikend toelichten aan de Tweede Kamer, aan burgers of aan andere toezichthouders. In het bedrijfsleven komen verantwoordingen terug in jaarverslagen, governance- en duurzaamheidverslagen, en auditrapporten, gericht op investeerders en andere stakeholders. In onderzoek en onderwijs heeft verantwoording betrekking op methoden, datamanagement, ethiek en de betrouwbaarheid van bevindingen.

Een typisch verantwoordingsoverzicht bevat doelstellingen, uitgevoerde activiteiten, meetbare uitkomsten, financiële en niet-financiële indicatoren, verklaringen voor afwijkingen, en plannen voor verbetering. De exacte vorm en normen variëren per sector en jurisdictie, maar transparantie, verifieerbare data en een logistieke reporting-tijdlijn komen doorgaans terug.

Verantwoording is zowel een proces als een principe: het bevordert legitimiteit, aansprakelijkheid en vertrouwen, maar kan bekritiseerd worden als louter formalisme als er geen wezenlijke actie volgt. Zie ook accountability, transparantie, governance en compliance.