vaccinatieplicht

Vaccinatieplicht is regelgeving die vereist dat bepaalde vaccins worden toegediend aan specifieke groepen, meestal kinderen, maar in sommige gevallen ook volwassenen of beroepsgroepen. Doel is om individuele bescherming te vergroten en door immuniteit van de gemeenschap uitbraken te voorkomen.

In veel landen bestaat geen algemene verplichte vaccinatie; vaak geldt een combinatie van aanbevelingen met beperkte verplichtingen. Waar vaccinatie wel verplicht is, kan dit de toegang tot onderwijs of kinderopvang regelen, of verplichtingen opleggen aan bepaalde beroepsgroepen zoals zorgmedewerkers. Verder kunnen overheden aanvullende maatregelen nemen tijdens ziekte- of uitbraakperioden.

Uitzonderingen op de verplichting zijn mogelijk om medische redenen, en in sommige jurisdicties ook uit religieuze of filosofische overtuigingen, afhankelijk van de plaats waar men woont. De toelaatbaarheid en strengheid van deze uitzonderingen variëren.

Voor- en nadelen van een vaccinatieplicht worden vaak bediscussieerd. Voorstanders stellen dat verplichtingen de volksgezondheid versterken, uitbraken voorkomen en de bescherming van kwetsbaren vergroten. Tegenstanders benadrukken inbreuk op individuele autonomie, mogelijke bijwerkingen en ongelijke effecten op verschillende groepen.

Handhaving vindt meestal plaats via registratie van vaccinaties, uitsluiting uit school of werk of sancties, maar de strengheid en uitvoering verschillen per land. In de volksgezondheid kan een verplichte vaccinatie een krachtig instrument zijn om collectieve bescherming te verbeteren, mits er sprake is van betrouwbare veiligheid, duidelijke transparantie en eerlijke mogelijkheden voor uitzonderingen en communicatie.