uitgeblazen

Uitgeblazen is het voltooid deelwoord van het Nederlandse werkwoord uitblazen. Het heeft twee hoofdbetekenissen: letterlijk het uitblazen van een vlam waardoor deze uitgaat, en figuurlijk iemand die moe of uitgeput is door inspanning.

Letterlijk gebruik beschrijft het moment waarop een vlam wordt gedoofd door ertegen te blazen. Voorbeeldzin: De kaars is uitgeblazen. In de taal kan ook worden gezegd dat iemand een kaars uitblies of dat iemand iets uitblies met zijn adem. De handeling vereist een gerichte ademactie of wind.

Figuurlijk kan uitgeblazen ook verwijzen naar een toestand van vermoeidheid of uitputting. Bijvoorbeeld: na de lange dag voelde hij zich uitgeblazen. Het kan ook breed toegepast worden op iemands gemoedstoestand of uiterlijk, zoals een uitgeblazen gezicht of een uitgeblazen stemming na ingrijpende gebeurtenissen.

Verwante termen zijn uitblazen (de handeling) en uitdoven (het proces waarbij een vuur zonder directe ademactie uitgaat). Uitblazen wordt over het algemeen gebruikt voor het bewust blazen om een vlam te doven, terwijl uitdoven vaker beschrijft wat er gebeurt als een vuur vanzelf, of door gebrek aan brandstof, uitgaat. Het woord verschijnt zowel in literaire als in alledaagse taal, doorgaans met de betekenisgeving van handeling of toestand van vermoeidheid.