uitblazen

Uitblazen is een Nederlands werkwoord dat betekent iets met adem uit te doven door er lucht tegenaan te blazen. De uitblazing richt zich meestal op een vlam, zoals bij een kaars, maar kan ook slaan op het uitblazen van rook of een vuur. Een veelvoorkomende uitdrukking is “de kaars uitblazen”.

Grammaticaal gezien is uitblazen een scheidbaar werkwoord. In de tegenwoordige tijd zeg je bijvoorbeeld: ik blaas de kaars uit; jij blaast de kaars uit; hij blaast de kaars uit. In de verleden tijd is het: ik blies de kaars uit. Het voltooid deelwoord is uitgeblazen, dat met hebben wordt vervoegd: ik heb de kaars uitgeblazen. De passieve vorm kan bijvoorbeeld zijn: de kaars is uitgeblazen. Deze passieve vorm wordt doorgaans met zijn of worden gevormd afhankelijk van de context, vaak met is uitgeblazen in hedendaagse constructies.

Gebruik en nuance: uitblazen benadrukt het handeling door adem en is daarmee specifieker dan algemene termen als doven of blussen. Doven of blussen verwijzen eerder naar het verwijderen van vuur of gloed in het algemeen, terwijl uitblazen expliciet het blazen uit doen. In alledaags taalgebruik komt uitblazen vooral voor bij kaarsen, vuurhaarden en sigarettenrook, maar ook figuurlijk kan men spreken van iets “uitblazen” als men de adem uitblaast na inspanning of verontwaardiging, al is dit minder gemeengoed.

Zie ook: doven, blussen, aansteken.