transportmetingen

Transportmetingen zijn meetactiviteiten die de transport-eigenschappen van een materiaal of systeem kwantificeren. Daarbij gaat het om hoe drijfkrachten zoals elektrisch veld, temperatuurgradiënt of concentratiegradiënt beweging van reageren, drijvende deeltjes of warmte beïnvloeden. De metingen bestrijken doorgaans elektrische, thermische en massa-transportprocessen, en worden toegepast in onder meer materialenonderzoek, energietechnologie en chemische processen.

Elektrisch transport omvat de meting van elektrische geleidbaarheid of weerstand, de Hall-coëfficiënt en gerelateerde parameters zoals mobiliteit en draagertype. Veelgebruikte methoden zijn de vierpuntsmeting, de van der Pauw-methode en I-V-characterisatie, vaak met correcties voor contactweerstand en anisotropie. Impedantie-spectroscopie kan frequenciespectrum van het elektrische transport leveren en informatie geven over onderscheiding tussen bulk- en interfaciale processen.

Thermisch transport richt zich op warmtegeleiding, warmteflux en de thermische diffusiviteit. Typische technieken zijn de steady-state of vergelijking tussen bekende temperatuurverschillen, laser-flash analyse en de 3-omega methode of warmtefluxplaten (Transient Plane Source). Net als bij elektrisch transport vormen temperatuur, druk en microstructuur van het monster bepalende randvoorwaarden en onzekerheden.

Massatransport omvat diffusie- en permeatie-eigenschappen. Metingen leveren diffusiviteitscoëfficiënten, permeabiliteit en soms sorptiegedrag. Veelgebruikte opstellingen zijn diffusie-cellen, time-lag-methoden en tracer-experimenten; bij membranen spelen ook porositeit en interacties met de omgeving een rol.

Praktische aspecten: nauwkeurigheid hangt af van monsterspecificaties, temperatuur en druk, contactkwaliteit en correcties voor anisotropie. Veralgemeningen vereisen standaardisatie en calibratie volgens normen. Zie ook: geleidbaarheid, diffusie, thermische geleidbaarheid, permeatie.