tracheïden

Tracheïden zijn lange, verdikte, dode cellen uit het xyleem van vaatplanten. Bij veel planten vormen ze een continu, watergeleidend buissysteem samen met andere xyleemcellen. De wallen zijn ligninegekleed en de cellen eindigen gekromd of taps toelopend, zodat ze zijdelings aansluiten op aangrenzende tracheïden en zo een hol lumen vormen waarin water kan bewegen.

Structuur en verbindingen: Het lumen van tracheïden is hol na rijping wanneer de cel inhoud verdwijnt. Aan de zijkanten bevinden zich poriën in de tracheïdewand, zogenaamde pits, die wateroverdracht mogelijk maken tussen aangrenzende tracheïden. Bij veel gymnospermen zijn deze pits grensporiën met een karakteristieke torus-margo-structuur; bij veel andere vaatplanten kunnen de pits variëren in vorm en patroon.

Functie: De primaire rol van tracheïden is het vervoeren van water en daarin opgeloste mineralen van wortels naar bovenliggende delen van de plant. Daarnaast leveren de verdikte wanden mechanische sterkte, wat bijdraagt aan de oxidatieve stabiliteit en ondersteuning van plantencolo’s onder trek- en drukbelasting.

Verspreiding en vergelijking: Tracheïden komen voor in alle vaatplanten, maar in veel angiospermen spelen vaatelementen zoals vaten een belangrijke rol bij watertrans-port. Tracheïden zijn meestal langzamer in conductie maar robuuster tegen embolie en uitdroging dan vaten, wat hen bijzonder geschikt maakt voor bepaalde omgevingen.

Historisch en evolutionair: Tracheïden behoren tot de oudste xylemcomponenten en weerspiegelen een lange evolutieve geschiedenis van watertransport en structurele ondersteuning in planten.