tijdvoorkeur

Tijdvoorkeur is in de economie de mate waarin mensen huidige consumptie verkiezen boven toekomstige consumptie. Een hoge tijdvoorkeur duidt op een sterke voorkeur voor wat je vandaag krijgt, oftewel een hogere impatientie. Een lage tijdvoorkeur betekent meer geduld en een grotere waarde hechten aan toekomstige beloningen. Tijdvoorkeur is een belangrijk onderdeel van intertemporele keuzes, zoals sparen versus uitgeven en investeren versus consumeren op korte termijn.

In klassieke theorieën, waaronder die van Irving Fisher, speelt tijdvoorkeur samen met de productiviteit van kapitaal bij het bepalen van rentes. Door toekomstige consumptie contant te maken met een afschuiving of disconteringsfactor, kan men de huidige waarde van toekomstige beloningen bepalen. In modelmatige termen wordt dit vaak uitgedrukt met een discountfactor, waardoor beslissingen over consumptie in verschillende perioden kunnen worden vergeleken. Verschillende benaderingen bestaan; de meest gangbare gaat uit van exponentiële discounting, maar onderzoek naar menselijk gedrag wijst ook op hyperbolische discounting, waarbij mensen in de nabije toekomst sterker afkappen dan in de verre toekomst.

Metingen van tijdvoorkeur gebeuren via observaties van daadwerkelijk gemaakte keuzes of via gerelateerde enquêtes en experimenten.Daarnaast speelt de maatschappelijke tijdvoorkeur een rol bij beleid en費kosteneffectanalyse: de sociale disconteringsvoet bepaalt hoe zwaar toekomstige kosten en baten wegen in langetermijnbeslissingen, zoals klimaatbeleid of infrastructuur.

Factoren die tijdvoorkeur beïnvloeden zijn onder meer leeftijd, inkomen, onzekerheid, risicoperceptie, gezondheidsstatus, en culturele of institutionele context. Tijdvoorkeur vormt een brug tussen individuele besluitvorming en economische planning op macroniveau.