terugvalkansen

Terugvalkansen verwijzen naar de kans dat een ziekte of aandoening terugkeert nadat een patiënt in een behandelbare toestand verkeert of nadat een eerste periode van ziekte- en symptoomvrije status is beëindigd. De term komt voor in meerdere domeinen, waaronder de oncologie, verslavingszorg en psychiatrie. In de oncologie spreekt men vaak van terugvalvrije overleving (disease-free survival) of van recidief; in verslavingszorg gaat het om het risico op terugval na stoppen met middelen; in de psychiatrie betreft het de kans op terugval van symptomen of episodes.

Hoe terugvalkansen worden gemeten: onderzoekers volgen patiënten gedurende een bepaalde periode en schatten de kans op terugval met statistische methoden zoals Kaplan-Meier-curves, of de cumulatieve incidentie. Soms worden hazard ratios of competerende risico’s gerapporteerd, afhankelijk van de definities en of overlijden als mogelijk eindpunt wordt meegeteld.

Factoren die terugvalkansen beïnvloeden: het type en het stadium van de ziekte, de aard van de behandeling en het succes ervan, mate van ziektecontrole, therapietrouw, leefstijl, comorbiditeit en genetische factoren. De exacte kans hangt af van follow-upduur, definities van terugval en de populatie.

Voorbeelden: in borstkanker wordt vaak DFS gerapporteerd; bij verslaving is het risico op terugval in de eerste maanden na stoppen het hoogst; bij psychiatrische aandoeningen variëren terugvalkansen met behandeling en ondersteuning. Terugvalkansen zijn probabilistisch en geven geen garantie; ze helpen bij risico-inschatting en besluitvorming in de zorg.