temperatuurverhoging

Temperatuurverhoging is de toename van de temperatuur van een object, systeem of omgeving. Het begrip wordt in uiteenlopende contexten gebruikt, zoals in klimaatwetenschap, bouwkunde en techniek. In klimaatwetenschap verwijst het meestal naar de stijging van de gemiddelde globale of regionale temperatuur over decennia en eeuwen ten opzichte van een referentieperiode, vaak aangeduid als opwarming of warming.

Oorzaken: verschuivingen in de energiestoevoer door menselijk handelen (fossiele brandstoffen, ontbossing), natuurlijke variabiliteit, veranderingen in reflectie van zonnestraling en versterkte werking van broeikasgassen. In stedelijke gebieden kan het gevolg van het urban heat island-effect zijn dat de waargenomen temperatuur hoger uitvalt dan in omliggende landelijke gebieden.

Metingen: temperatuurverhoging wordt gemeten in graden Celsius (°C) of Kelvin (K). Globale gemiddelden worden berekend ten opzichte van een pre-industriële referentieperiode (ongeveer 1850-1900) en gesommeerd over meerdere jaren, met onzekerheden en verschillende datasets. Waarnemingen komen van weer- en klimaatnetwerken, satellieten en proxy-gegevens zoals boorkernen.

Effecten: hogere temperaturen beïnvloeden weerpatronen, ecosystemen, waterbeheer, infrastructuur en gezondheid. Hittegolven, smelten van gletsjers en zee-ijs, zeespiegelstijging en veranderingen in gewassenproductie zijn voorbeelden. Ook economische en sociale consequenties verschijnen door energievraag, koellast en aanpassing van gebouwen.

Beheer en mitigatie: temperatuursverhoging kan worden tegengegaan en beperkt door energiebesparing, efficiëntie, overgangen naar hernieuwbare energie, koolstofarme technologieën en aanpassing aan klimaatwarming (groene infrastructuur, betere isolatie, zonering). Beleid, internationale samenwerking en innovatie spelen een rol bij het beperken van toekomstige temperatuurstijgingen.