sulfolipiden

Sulfolipiden zijn lipiden die een sulfoquinovose-kopstuk bevatten. De bekendste vertegenwoordigers zijn sulfoquinovosyl diacylglycerol (SQDG) en sulfoquinovosyl monoacylglycerol (SQMG). Deze moleculen hebben een glycerolruggengraat met twee vetzuren en een kopstuk met een sulfonzuur, waardoor ze bij fysiologische pH negatief geladen zijn.

Voorkomen en ligging: sulfolipiden komen vooral voor in de thylakoïdemembranen van fotosynthetische organismen, zoals cyanobacteriën, algen en planten. Ze zijn ook aangetroffen in sommige bacteriën. Bij fosfaatbeperking kunnen sulfolipiden fosfolipiden vervangen of aanvullen, wat helpt fosfaat te besparen.

Rol en functie: als structurele lipiden dragen SQDG en andere sulfolipiden bij aan de organisatie en stabiliteit van thylakoïde membranen en aan de werking van fotosynthetische complexen. Hun negatieve lading en specifieke kopgroep beïnvloeden membraan-eigenschappen zoals lading, vloeibaarheid en interacties met eiwitten. Ze spelen een belangrijke rol bij de aanpassing aan stress en bij fosfaatgerelateerde remodellering van membranen.

Biosynthese en afbraak: sulfolipiden worden geproduceerd via speciale enzymatische routes die sulfoquinovose koppelen aan glycerollipiden. Afbraak door sulfolipasen en gerelateerde enzymen levert sulfoquinovose op, dat door sommige micro-organismen verder kan worden gemetaboliseerd als zwavel- of koolstofbron en zo bijdraagt aan de zwavelcyclus.

Zie ook: SQDG, SQMG, fosfolipiden.