stofbepaling

Stofbepaling is het bepalen van aanwezigheid en concentratie van specifieke stoffen in een monster. Het is een kernactiviteit in laboratoria voor milieu, voeding, geneeskunde en industrie. Doel is betrouwbare meetresultaten die beslissingen mogelijk maken.

Een gebruikelijke werkwijze omvat representatieve sampling, voorbewerking (filtratie, extractie of digestie), analyse (scheiding en detectie) en kwantificatie met calibratie en interne standaard. Rapportage geeft een waarde, een eenheid en bijbehorende onzekerheid.

Veel gebruikte technieken zijn chromatografie (HPLC, GC) met detectoren zoals UV-Vis, fluorescence of massaspectrometrie; spectroscopische methoden zoals atoomabsorptie- of ICP-emissie spectrometrie; elektrochemische methoden en, waar nodig, titratie. Voor complexe monsters kunnen gecombineerde technieken en niet-target screening worden ingezet.

Kwaliteit en validatie omvatten meetkundige parameters zoals detectielimiet (LOD), quantificatielimiet (LOQ), nauwkeurigheid, precisie, specificiteit en recoveries. Er wordt gebruikgemaakt van blanco-monsters, spike-proeven en controle- en ringtesten om reproduceerbaarheid te waarborgen. Analyses worden doorgaans uitgevoerd volgens erkende normen en procedures, bijvoorbeeld ISO/IEC 17025.

Toepassingsvelden zijn onder meer milieuwater en bodem, voedingsmiddelen en drank, farmacologie en klinische diagnose, en forensische analyse. Het vakgebied ontwikkelt zich continu door verbeterde detectietechnieken en sensor- en bereidingswijzen, met aandacht voor nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en traceerbaarheid.