stijlgebonden

Stijlgebonden is een bijvoeglijk naamwoord dat beschrijft dat iets gebonden of afhankelijk is van de stijl waarmee het bedoeld of gepresenteerd is. In taalkunde en communicatiewetenschap verwijst stijlgebondenheid naar het feit dat taalgebruik, toon, structuur en vorm aansluiten bij de stilistische conventies van een bepaalde context, genre, medium of publiek. Omdat stijl een instrument is van betekenisoverdracht, bepaalt stijlgebondenheid mede hoe een boodschap overkomt en geïnterpreteerd wordt.

Toepassingsgebieden zijn onder meer taalkunde, journalistiek, literatuur, reclame, vertaalkunde en branding. Voorbeelden zijn een juridisch document met formeel register en vakterminologie, een nieuwsbericht dat objectieve en beknopte stijl hanteert, of zakelijke communicatie die helder en efficiënt geformuleerd is. In vertaling en redactie vereist stijlgebondenheid dat men niet alleen de inhoud overzet, maar ook de stijl aanpast aan het doelpubliek en het medium. In branding en ontwerp vormt stijlgebondenheid de basis van de huisstijl: typografie, kleurgebruik, lay-out en tone of voice.

Het begrip benadrukt dat stijl geen bijkomstigheid is maar functioneel voor de effectiviteit van communicatie. Tegelijk kan een overmatige nadruk op stijl afleiden van inhoud of authenticiteit. In verbinding met termen als genregebondenheid en registergebondenheid verwijst stijlgebondenheid naar de wisselwerking tussen vorm en functie in communicatorische praktijken.