stemstoornissen

Stemstoornissen zijn aandoeningen die de productie en kwaliteit van de stem beïnvloeden. Ze ontstaan meestal in het strottenhoofd en rondom de stembanden, maar kunnen ook het ademhaling- of resonatiesysteem betreffen. De klachten variëren van heesheid en stemvermoeidheid tot onvermogen om luid of duidelijk te spreken.

De oorzaken van stemstoornissen zijn divers. Functionele of stemmisbruikgerelateerde aandoeningen ontstaan door verkeerd stemhanteer of overmatig gebruik. Structurele afwijkingen zoals stemplooionders, knobbels, poliepen of littekenweefsel kunnen de trillingen van de stembanden belemmeren. Inflammatoire aandoeningen zoals laryngitis spelen een rol, net als neurologische aandoeningen die de stembanden of hun zenuwen raken (bijvoorbeeld stemdysfunctie door neurologische aandoeningen). Trauma, operaties of radiotherapie aan het hoofd-halsgebied kunnen ook leiden tot stemveranderingen. Soms is de oorzaak onbekend.

Symptomen variëren per aandoening, maar algemeen zijn heesheid, episodisch of constant stemverlies, variabele stemkwaliteit, moeheid bij spreken en soms ademhalingsmoeilijkheden. Diagnostiek omvat een anamnese en laryngologisch onderzoek met videostroboscopie om de beweging van de stembanden te beoordelen, evenals akoestische metingen en soms beeldvorming. Behandeling is afhankelijk van de oorzaak en kan bestaan uit stemtherapie (logopedie), behandeling van ontstekingen, medicatie, chirurgie voor structurele afwijkingen, of neuromodulatie bij neurologische stoornissen.

Prognose is sterk afhankelijk van de onderliggende oorzaak en tijdige behandeling. Vroegtijdig beeld en therapie verbeteren doorgaans de kans op herstel van stemkwaliteit. Langdurige stemklachten verdienen evaluatie door een specialist in keel, neus en oor en een logopedist.