standaardsemantiek

Standaardsemantiek is de gangbare benadering in de semantiek van natuurlijke talen die uitgaat van waarheidscondities. De betekenis van een zin wordt gezien als de omstandigheden waaronder die zin waar is, doorgaans gemodelleerd met modeltheoretische technieken. De samenstelling van de betekenis gebeurt volgens het principe van compositionaliteit: de betekenis van een uitdrukking is af te leiden uit de betekenissen van haar delen en de syntactische combineerregels.

Historisch gezien ontstond deze traditie in de twintigste eeuw met Frege, Tarski en vooral Montague, die formele logica toepasten op natuurlijke talen. Montague-semantiek gebruikt een formele taal en een rigide semantiek voor zinnen, waarbij de betekenis wordt toegewezen aan proposities over mogelijke werelden, met aandacht voor quantifiers, modale termen en verwijzing.

Toepassingen omvatten de formele analyse van zinnen, zoals tautologie, contradictie en verduidelijking van verwijzing. In de computationele linguïstiek dient standaardsemantiek als basis voor semantische parsing en vertaling, waar formele representaties de semantiek van zinnen vastleggen.

Kritiekpunten richten zich op de beperking bij context, pragmatiek en dynamische informatieverwerking. Deze tekortkomingen hebben geleid tot alternatieven zoals dynamische semantiek en discourse representation theory, die uitgaan van informatieverandering tijdens een gesprek.

Desondanks blijft standaardsemantiek een fundamenteel referentiepunt in linguïstiek en filosofie van taal, waar veel theorieën en toepassingen op voortbouwen.