snelheidsverschuiving

Snelheidsverschuiving is een term die wordt gebruikt om een verandering of verschuiving in de waargenomen snelheid van een object te beschrijven, vaak voortkomend uit een verandering van het referentiekader of uit versnelling. In de kinematica is snelheid relatief: dezelfde beweging kan anders worden gezien vanuit verschillende referentiekaders.

Bij een camera of waarnemer die zichzelf met snelheid u verplaatst ten opzichte van een object met snelheid v (in een bepaald inertiaal kader), kan de gemeten snelheid v′ veranderen volgens v′ = v − u in de klassieke, niet-relativistische (Galilei) benadering. Bij hoge (relativistische) snelheden geldt een Lorentz-transformatie, waarbij v′ afhangt van de snelheid van het waarnemende kader ten opzichte van het object en van de lichtsnelheid c. Een echt snelheidsverschil heeft dan ook twee oorzaken: een verschuiving van het referentiekader en eventuele echte versnelling van het object zelf.

Snelheidsverschuiving wordt in diverse vakgebieden toegepast en geanalyseerd. In verkeer en mobiliteit speelt het een rol bij het inschatten van relatieve snelheden tussen voertuigen. In de radar-, lidar- en satellietmetingen is het van belang voor de calibratie van sensoren en voor navigatie- en trackingtoepassingen. In de astronomie wordt vaak gesproken over snelheidscomponenten langs de kijkrichting (radiale snelheid), waarbij Doppler-effecten een rol spelen bij het afleiden van beweging, hoewel dit technisch gezien een frequentieverschuiving betreft.

Samenvattend beschrijft snelheidsverschuiving hoe waargenomen snelheid verandert door verschuiving van het referentiekader of door veranderingen in de beweging zelf, en niet altijd door een absolute verandering van snelheid in een object.