sneeuwbalsteekproef

Sneeuwbalsteekproef, ook wel snowball sampling genoemd, is een niet-willekeurige steekproefmethode die wordt toegepast bij onderzoek naar populaties die moeilijk bereikbaar of verborgen zijn. De methode begint met een klein aantal initiële respondenten ('zaadpersonen') die purposief zijn geselecteerd of via gemakkelijke toegang zijn geworven. Deze respondenten worden gevraagd om personen uit hun netwerk te noemen die aan de selectiecriteria voldoen en bereid zouden zijn deel te nemen. De door hen aangedragen personen nemen deel en worden op hun beurt gevraagd om weer anderen aan te bevelen. Dit proces kan meerdere golven voortzetten totdat er voldoende data zijn of totdat geen nieuwe deelnemers meer binnenkomen.

Voordelen van deze methode zijn onder meer haalbaarheid, lage kosten en geschiktheid voor verborgen groepen, waardoor rijke kwalitatieve informatie over netwerken en sociale relaties kan worden verkregen. Nadelen betreffen gebrek aan representativiteit, gevoeligheid voor de selectie van de eerste respondenten en de structuur van het netwerk; bias door homophily (de neiging om met soortgelijke personen te verweven) kan de resultaten beïnvloeden. Daardoor is generalisatie naar de gehele populatie beperkt en is statistische precisie moeilijk in te schatten.

Varianten en verwante benaderingen omvatten meerdere referentiegolven en de verfijning bekend als respondent-gedreven sampling (RDS), dat netwerkgrootte en andere kenmerken gebruikt om wegingen toe te passen en zo de haalbaarheid van generalisaties te verbeteren.

Ethische overwegingen spelen een belangrijke rol, met aandacht voor vertrouwelijkheid, geïnformeerde toestemming en anonimiteit, vooral bij gevoelige onderwerpen.