signalsystemen

Signaalsystemen vormen een verzamelnaam voor systemen die signalen genereren, overdragen en interpreteren om de werking van een proces, een voertuig of een infrastructuur te sturen. Ze bestaan uit sensoren, actuatoren, controllers en communicatie-infrastructuur en kunnen analoog of digitaal functioneren. Het doel is veiligheid, betrouwbaarheid, efficiëntie en coherente coördinatie van handelingen.

In verschillende domeinen spelen signaalsystemen een fundamentele rol. Op het spoor zorgen interlocking, vaste of bewegende blokken en automatische treinbeveiliging (ATP) voor veilige bewegingen en botsingen voorkomen; systemen zoals ETCS werken internationaal aan interoperabiliteit en snelheidcontrole. Verkeerssignalen langs wegen regelen de doorstroming en de veiligheid van automobilisten en voetgangers, waarbij moderne systemen adaptieve signalering en voertuig-naar-infrastructuur communicatie (V2I) mogelijk maken. In maritieme omgevingen omvatten signaalsystemen navigatie-signaals, kust- en havenverkeerssignalering en VTS-diensten. In de industrie en civiele infrastructuur ondersteunen signaalsystemen het monitoren en aansturen van processen via PLC's, SCADA-systemen en veiligheidsinstrumentatie.

Technische kenmerken zijn sensoren, actuatoren, controllers en communicatienetwerken, vaak met redundantie en fail-safe logica. Ontwerp en implementatie richten zich op betrouwbaarheid, veiligheid en onderhoudsgemak, met aandacht voor interoperabiliteit en standaardisatie. Veel signaalsystemen voldoen aan domain-specifieke normen; in spoorwegen spelen EN-normen zoals EN 50126-50129-50128 een rol, terwijl functionele veiligheid volgens normen zoals IEC 61508 belangrijk kan zijn in meerdere sectoren.

Historisch begonnen signaalsystemen met eenvoudige mechanische signalen en spoorbomen en evolueerden naar elektrische systemen en digitale netwerken, die realtime data en centrale controle mogelijk maken.