sensibiliteits

Sensibiliteit is een Nederlands begrip dat meestal vertaald wordt als gevoeligheid of zintuiglijke waarneming. Het verwijst naar het vermogen prikkels te registreren, te interpreteren en erop te reageren. In het dagelijks taalgebruik kan sensibiliteit ook verwijzen naar fijngevoeligheid voor emoties, situaties of kunst en cultuur. In samengestelde termen komt de vorm sensibiliteits vaak voor in bijvoorbeeld sensibiliteitsstoornissen of sensibiliteitsonderzoek.

In de biologie en geneeskunde is sensibiliteit vooral een aanduiding voor somatosensorische functies van het zenuwstelsel. De term omvat tactiele sensibiliteit (aanraking), temperatuur (warmte en koude), nociceptie (pijn) en proprioceptie (lichaamspositie). De sensibiliteit kan regionaal of systemisch verminderd of verstoord raken bij zenuwbeschadiging, diabetes, meerdere aandoeningen van het centrale zenuwstelsel of na traumatologisch letsel. Klinische tests, zoals nagels of vonkenprinl voor pijn en oppervlaktetels, worden gebruikt om sensorische functies te beoordelen.

Daarnaast wordt sensibiliteit in filosofische en culturele context gebruikt voor een rijpere, vaak esthetische of moraalgevoeligheid. Het verwijst naar het vermogen om getroffen te worden door schoonheid, leed, rechtvaardigheid en menselijke ervaringen. In de geschiedenis van de menselijke cultuur werd sensibiliteit gezien als een kenmerk van een verfijnd en empatisch individu.

Tot slot heeft sensibiliteit ook betekenis in processen van bewustwording, zoals sensibilisering, waarbij mensgroepen of de samenleving worden aangespoord om bepaalde thema’s serieuzer te nemen en er actief mee om te gaan.