seculariseerd

Seculariseerd is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets de kenmerken van secularisatie heeft ondergaan. Secularisatie is het proces waarbij religieuze invloed op openbare instanties en het publieke leven afneemt en religie steeds vaker als een privézaak wordt gezien. Het zelfstandig naamwoord secularisatie verwijst naar dit proces en de verschijnselen die het teweegbrengt.

Secularisatie omvat verschuivingen op verschillende niveaus: het politieke en juridische systeem, onderwijs en media, cultuur en het dagelijkse handelen. In veel samenlevingen dragen instellingen hun religieuze functies over aan seculiere normen en procedures; tegelijk kan de cultuurdiffusie tussen geloofsgroepen toenemen en religieuze overtuigingen minder invloedrijk worden in brede maatschappelijke debates.

Historisch gezien ontwikkelde secularisatie zich vooral in West-Europa sinds de Verlichting en de industriële revolutie, met scheiding van kerk en staat en afname van kerkgang. In Nederland speelde ontzuiling een kenmerkende maatschappelijke ontwikkeling. In andere regio’s kan secularisatie minder ver gaan, terwijl tegelijk religieuze dynamiek, migratie en globalisering het publieke leven op andere manieren beïnvloeden.

In hedendaagse debatten wordt niet één traject verondersteld: sommige sociologen zien secularisatie als een onomkeerbaar proces, anderen spreken van post-secularisme of pluralisering, waarbij religie wel aanwezig blijft maar in verschillende publieke domeinen en in uiteenlopende vormen. Het begrip blijft thus onderhevig aan interpretatie en meetpunten.