ruimhartige

Ruimhartige is een Nederlandse bijvoeglijke term die wordt gebruikt om iemand te beschrijven die ruimhartig is: gul, vrijgevig en met een open, warm karakter. Het woord draagt een positieve connotatie en verwijst naar een bereidheid om tijd, geld of andere hulp te geven zonder vraag naar iets terug. In literaire en journalistieke teksten verschijnt ruimhartige vaak naast synoniemen als gul, vrijgevig en ruimdenkend.

Etymologie en betekenisontwikkeling: ruimhartig is afgeleid van ruim en hart, waarbij ruim staat voor “ruimhartig” in de zin van een groot, onzelfzuchtig hart voor anderen. De samenstelling benadrukt een brede, onbegrensde vorm van vrijgevigheid en menslievendheid. In de loop der tijd is ruimhartig een vastgesteld woord geworden in het Nederlands, met ruimhartige als attributieve vorm die voor vrouwelijke of meervoudige verschijningsvormen kan terugkeren in tekst.

Gebruik en grammaticale varianten: ruimhartige is de gebruikelijke attributieve vormvoor een zelfstandig naamwoord (bijvoorbeeld een ruimhartige buurvrouw, ruimhartige acties). De bijvoeglijke geeft de eigenschap van de zelfstandig naamwoordenschrijver weer, en kan ook verwijzen naar handelingen of gebaren die uitgenerositeit voortkomen, zoals een ruimhartige daad. Naast ruimhartige bestaat de verwante nominalisatie ruimhartigheid, die de eigenschap van ruimhartigheid aanduidt.

Culturele context en nuance: het woord wordt doorgaans in formele of neutrale tonen gebruikt en is vergelijkbaar met andere positieve karakterbeschrijvingen zoals gul, genereus en hartelijk. In sommige contexten kan ruimhartige wat ouderwets of formeel klinken, maar het blijft gangbaar in beschrijvende, evaluatieve teksten over iemands karakter.