ronderheid

Ronderheid is de eigenschap van een vorm om rond te zijn of zo rond mogelijk te zijn. In twee dimensies beschrijft het vaak hoe dicht een figuur bij een perfecte cirkel ligt; in driedimensionale context verwijst het naar nabijheid aan een bol. Het begrip wordt zowel in wiskundige als in praktische toepassingen gebruikt, zoals in ontwerp, fabricage en beeldanalyse.

In de meetkunde en de industrie wordt ronderheid meestal kwantitatief beoordeeld. Een veelgebruikte maat voor twee-dimensionale ronderheid is circulariteit, gedefinieerd als 4πA/P^2, waarbij A het oppervlak en P de omtrek is. Een perfecte cirkel heeft circulariteit 1; lagere waarden duiden op minder ronde vormen. Een andere benadering is de afwijking ten opzichte van de best passende cirkel (de rondeheidsfout), gemeten via een fit van een cirkel aan de rand.

Voor driedimensionale objecten geldt een soortgelijke benadering met sphericity. Een veelgebruikte definitie is Φ = π^(1/3) (6V)^(2/3) / A, waarbij V het volume en A het oppervlak is; een perfecte bol heeft Φ = 1. In de praktijk worden deze maten vaak gebruikt om toleranties en performance-eisen in kaart te brengen.

Metingen van ronderheid worden uitgevoerd met meetinstrumenten zoals ronderheidsmeters, coördinatenmeetmachines, optische profilometers en beeldanalyse-systemen. Toepassingen vind je in de kwaliteitscontrole van assen, kogellagers en andere draaiende onderdelen, in biomechanische analyses en in beeldvormingsstudies waar vormconformiteit cruciaal is.

Zie ook: circulariteit, sphericity, rondheidsmeting.