rijtjehuis

Rijtjeshuis, ook wel rijtjehuis, is een type woning waarbij meerdere woningen in één aaneengesloten rij met gedeelde zijmuren zijn gebouwd. Elke woning heeft doorgaans een eigen voordeur en een privéachtertuin, terwijl de tussen- en achtermuren met de buren zijn verbonden. De façades zijn vaak uniform en het bouwsysteem maakt efficiënte toepassing van ruimte mogelijk in stedelijke omgevingen.

Kenmerkend is een langgerekte gevel, doorgaans van baksteen, met een compacte indeling over meerdere verdiepingen. De breedte ligt meestal tussen circa 4 en 6 meter; de hoogte varieert doorgaans van twee tot drie verdiepingen, soms met een zolder of dakopbouw. Het interieur kent een verticale as met trappen naar de woonverdieping en beperkte gang- en kameroppervlak­ken.

In het Nederlands taalgebied worden rijtjeshuizen ook aangeduid met termen zoals tussenwoning (het midden van de rij) en hoekwoning (aan het uiteinde). Dit type woning komt veel voor in zowel historische als nieuwere stedelijke buurten en kan deel uitmaken van sociale- en particuliere woningbouwprojecten.

Historisch ontstond het rijtjeshuis als oplossing voor snelle stedelijke woningbouw tijdens industrialisatie, en het bereikte vooral in de negentiende en vroege twintigste eeuw een grote verspreiding in Nederlandse en Belgische steden. Vandaag de dag blijft het een dominante woningvorm, hoewel sommige rijtjeshuizen zijn samengevoegd tot kleinere appartementen of gerenoveerd voor energiebesparing.

Hedendaagse ontwikkelingen zien renovatie van gevels, isolatie, dubbele beglazing en moderne installaties, terwijl delen van historische wijken hun straatbeeld bewaren. Het rijtjehuis is een herkenbare component van het Nederlandse en Belgische stedelijke landschap en symboliseert compacte, betaalbare woningbouw.