reflexachtige

Reflexachtige is een term uit de taalkunde die verwijst naar verschijnselen die een reflexief karakter hebben zonder dat ze als volwaardige reflexieve constructies worden gecategoriseerd. Het bijvoeglijk naamwoord wordt gebruikt om vormen of betekenissen te beschrijven die op zichzelf terugverwijzen naar het onderwerp of een handeling die op het zelfobject gericht is, maar waarin geen expliciet reflexief pronomen zoals zich wordt gebruikt.

In analytische taalkunde onderscheidt men reflexachtige verschijnselen van zuiver reflexieve constructies. Bij reflexachtige vormen kan de reflexiviteit semantisch aanwezig zijn, of syntactisch impliciet zijn, of voortkomen uit idiomatische uitdrukkingen. Ook kan de reflexiviteit zich uitdrukken via alternatieve morfologische of syntactische middelen, in plaats van via het standaard reflexieve pronomen.

In de Nederlandse taalwetenschap wordt de term vooral in theoretische en descriptieve discussies toegepast om aan te geven dat niet elk reflexief-achtig verschijnsel hetzelfde functioneert als een volwaardige reflexie, maar wel een vergelijkbare interpretatie mogelijk maakt. Het begrip helpt taalkundigen te beschrijven hoe reflexiviteit op verschillende niveaus kan voorkomen, bijvoorbeeld in midden- of passieve constructies of in idiomatische uitdrukkingen.

Zie ook: reflexieve voornaamwoorden, reflexieve werkwoorden, wederkerige constructies. De term zelf is beschrijvend en wordt vooral gebruikt in academische literatuur over syntaxis en semantiek.