realiteitsgrondslag

Realiteitsgrondslag is een term uit het Nederlands die verwijst naar de feitelijke basis of empirische onderbouwing van een uitspraak, claim of beleid. Het beschrijft de feiten, omstandigheden en bewijsmateriaal waarop een bewering steunt en waarmee die in de werkelijkheid kan worden getoetst. In die zin fungeert de realiteitsgrondslag als de praktische, objectieve context die nodig is om iets geloofwaardig of houdbaar te maken.

In juridische en bestuurlijke contexten wordt vaak gesproken over een feitelijke grondslag of realiteitsgrondslag als voorwaarde voor besluiten en handelingen. Besluiten dienen op duidelijke feiten en omstandigheden te zijn gebaseerd en moeten die feiten kunnen worden verantwoord in de motivering. Een gebrek aan een duidelijke realiteitsgrondslag kan de rechtsgeldigheid van een besluit ondermijnen en vatbaar maken voor herziening of beroep.

In de filosofie en wetenschap verwijst het begrip naar de relatie tussen een bewering en de werkelijkheid: een claim heeft een realiteitsgrondslag als die overeenkomt met waarnemingen, feiten of experimentele bewijzen. Daarmee staat het concept dicht bij de idee van correspondentie met de werkelijkheid en de problematiek van bewijs en validiteit.

Etymologisch komt realiteitsgrondslag voort uit realiteit en grondslag: de basis waarop iets rust. Verwante termen zijn feitelijke grondslag, empirische basis en juridische grondslag. Zie ook realiteit, feit, bewijs.

Categorie: begrippen in taal, recht en filosofie.