plaquebelasting

Plaquebelasting is een term die in medische en tandheelkundige contexten wordt gebruikt om de hoeveelheid of belasting van plak aan te duiden in een bepaald weefsel; meestal gaat het om tandplak (biofilm op tanden) of atherosclerotische plaque in de bloedvaten. De term verwijst naar de mate van opbouw en kan kwantitatief worden beoordeeld met verschillende meetinstrumenten.

In de tandheelkunde verwijst plaquebelasting naar de hoeveelheid tandplak die zich op tanden en hulpmiddelen heeft opgehoopt. Plaque is een slijmerige biofilm die cariogeen en parodontaal ziekteverwekkend kan zijn. Belangrijke meetmethoden zijn plakindexen zoals de Silness-Löe Plaque Index, de Quigley-Hein Plaque Index en de O'Leary Plaque Control Record. Een hogere plaquebelasting is geassocieerd met verhoogd risico op cariës en gingivitis. Preventie en beheersing bestaan uit regelmatige en correcte mondhygiëne, fluoriderijk tandpoeder, flossen en periodieke professionele reiniging.

In de cardiologie en vasculaire geneeskunde verwijst plaquebelasting naar de hoeveelheid atherosclerotische plaque in de wanden van slagaders. Deze plaque kan calcificeren, vet en collageen bevatten en wordt gebruikt bij risicostratificatie voor hart- en vaatziekten. Voorbeelden van meetmethoden zijn de coronair Calciumscore (CAC) via CT-scan, CT-angiografie en cardiovaskulair MRI, waarmee de totale plaquebelasting, plaquevolume of aantal plaques kan worden bepaald. Een hogere plaquebelasting correleert met een hoger risico op coronaire gebeurtenissen en kan de behandelstrategie beïnvloeden (bijv. intensivering van lipidentherapie, leefstijlaanpassingen).

Algemene aanpak van plaquebelasting omvat risicofactoren beheren (ongezonde voeding, roken, gebrek aan lichaamsbeweging, hypertensie, dyslipidemie, diabetes), regelmatige screening waar relevant, en passende medische of tandheelkundige interventies. De terminologie varieert afhankelijk van de context; daarom wordt vaak onderscheid gemaakt tussen tandplakbelasting en vasculaire plaquebelasting.