overveldende

Overveldende is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat in betekenissen dicht bij overweldigend ligt: het geeft aan dat iets een zeer sterke, vaak indrukwekkende of verstikkende intensiteit heeft en zo een grote invloed uitoefent op mensen of situaties.

Gebruik en nuance

Het woord wordt gebruikt om de mate van impact te benadrukken. Voorbeelden kunnen zijn een overveldende indruk, een overveldende druk of een overveldende overwinning. In veel hedendaagse teksten komt het woord minder vaak voor dan het synoniem overweldigend, en in die context geldt overweldigend als de gangbare, vanzelfsprekende keuze. Overveldende kan echter nog wel voorkomen, zeker in formele, pedante of oudere teksten, of als variant in bepaald regionale of auteursmatige stijl.

Grammatica

Qua attributieve vorm verandert het met getal en geslacht overeenkomstig de regels voor bijvoeglijke naamwoorden. Bij de-woorden is de vorm vaak met -e: een overveldende indruk, verschillende overveldende indrukken. In de predicatieve positie (als het werkwoordelijk deel van een zin) komt overweldigend vaker voor in moderne taal, terwijl overveldende hier minder gebruikelijk klinkt.

Relatie met verwante termen

De meeste sprekers kiezen in praktische situaties liever voor overweldigend. Overveldende fungeert dan vooral als oudere, formelere of minder gangbare variant. Het woord is verwant aan andere uitingen die kracht en omvang uitdrukken, maar onderscheidt zich door zijn zelden voorkomende, soms wat plechtige toon.

Zie ook

Overweldigend, Overweldigende impressies en vergelijkbare uitdrukkingen die intensiteit benadrukken.