overgangsregeling

Overgangsregeling is een tijdelijke voorziening in regelgeving die de invoering van nieuw beleid of een nieuw rechtskader mogelijk maakt en de gevolgen voor degenen die onder het oude regime vallen verzacht. Het doel is om abrupt verlies aan rechten, financiële lasten of onzekerheid te voorkomen en de overgang voor individuen, organisaties en overheden beheersbaar te maken. Vaak wordt een overgangsregeling vastgesteld bij ingrijpende hervormingen op bijvoorbeeld het gebied van pensioenen, arbeidsvoorwaarden, sociale zekerheid of belastingwetgeving.

Een overgangsregeling biedt meestal een duidelijke tijdlijn en voorwaarden. Kenmerkend zijn: de duur van de regeling, de doelgroep die erop aanspraak kan maken, de regels voor het behoud van bestaande rechten of het geleidelijk wijzigen van rechten, de financiering en de evaluatiemogelijkheden. In de praktijk kan een overgangsregeling zowel formeel in wet- of regelgeving worden vastgelegd als via collectieve arbeidsovereenkomsten of beleidsbesluiten worden aangeboden. De regeling kan tijdelijke uitkeringen, vrijstellingen, of behoud van oude berekeningsgrondslagen betreffen, vaak met een geleidelijke afbouw.

Toepassingsgebieden komen voor in onder meer pensioenhervormingen, arbeidsrechtelijke aanpassingen en fiscale of sociale zekerheidsmaatregelen. Betrokken partijen zijn meestal overheid, werkgeversorganisaties en vakbonden, die samen afspraken maken over de duur, criteria en uitvoering. Na de inwerkingtreding kan de regeling worden geëvalueerd en al dan niet worden verlengd of omgezet in structureel beleid.

Zie ook: overgangsmaatregel, hervorming, sociaal beleid.