ontbrak

Ontbrak is de verleden tijd van het werkwoord ontbrengen? Nee. Ontbrak is de verleden tijd van ontbreken of ontbregen? Fout. Het juiste werkwoord is ontbreken of ontbregen? Laten we het duidelijk maken: ontbrak is de verleden tijdsvorm van het werkwoord ontbreken/ontbreken, maar in de meeste gevallen wordt ontbreken gebruikt als synoniem voor missen of ontbreken en wordt ontbrak als verleden tijd daarvan geformuleerd met er-constructies. In de standaardtaal betekent ontbraken dat iets er niet is of dat iets ontbreekt.

Ontbrak wordt vooral gebruikt om aan te geven dat iets op een bepaald moment niet aanwezig was of niet beschikbaar was. Het wordt vaak met er of met een onderwerp gebruikt. Voorbeelden: er ontbrak een sleutel in de lade; during de audit ontbrak er een document uit het dossier. Ook kan het verwijzen naar gebrek aan eigenschappen: de rapportage ontbrak aan nauwkeurigheid, aan detail.

Naast ontbrak bestaan vormen als ontbreken in tegenwoordige tijd (er ontbreekt), en ontbreken ook als algemene term voor afwezigheid of gebrek. Veel voorkomende synoniemen zijn missen en ontbreken. De uitdrukking ontbrak aan wordt gebruikt om aan te duiden waar het aan ontbreekt, bijvoorbeeld ontbrak aan helderheid of ontbrak aan consistentie.

Etymologisch komt ontbrak van het prefix ont- en breken, waarbij de betekenis verschuift naar het wegvallen of ontbreken van iets. Het woord past in literaire en formele taal en wordt vaak in rapporten, audits en beschrijvende teksten aangetroffen.

Zie ook: ontbreken, missen.