onsettemperatuur

Onsettemperatuur, veelal aangeduid als onset temperature, is de temperatuur waarbij een fysisch of chemisch proces voor het eerst begint te verlopen of waarbij een merkbare verandering optreedt. Het begrip wordt gebruikt om het beginpunt van transformatieprocessen in materialen en stoffen vast te leggen, zoals smelten, kristallisatie, oxidatie of polymerisatie. De exacte waarde is afhankelijk van de meetmethode en de omstandigheden waaronder wordt gemeten.

Bij analytische thermografieën zoals differentiële scanningkalorimetrie (DSC) of differential thermische analyse (DTA) wordt de onsettemperatuur vaak bepaald als het snijpunt tussen de extrapolatie van de basislijn en de raaklijn die de beginafwijking beschrijft. Soms wordt ook een drempelwaarde voor het signaal gebruikt. Daarmee is de onsettemperatuur een operationele maat, geen onveranderlijke intrinsieke eigenschap.

Voorbeelden van toepassingen zijn onder meer: de onsettemperatuur van kristallisatie tijdens afkoeling, de onsettemperatuur van smelten of het begin van glasvorming, de onsettemperatuur van oxidatie in een bepaalde atmosfeer, of het begin van een uithardings- of polymerisatieproces. In elke context kan men een andere waarde verkrijgen afhankelijk van meetcondities.

Factoren die de onsettemperatuur beïnvloeden zijn onder meer de verwarmingssnelheid, de samenstelling en zuiverheid van het monster, de omgeving (lucht, inert of zuurstofrijk), en de calibratie van de meetinstrumenten. Een hogere verwarmingssnelheid kan leiden tot hogere onsettemperaturen; de zuiverheid en toevoegingen kunnen het begin versnellen of vertragen.

In de literatuur wordt onsettemperatuur gezien als een bruikbare indicator voor het begin van een proces, maar de interpretatie moet altijd plaatsvinden in samenhang met de gebruikte methode en criteria voor detectie. Het verschilt van, en kan samenhangen met, smelttemperatuur, kristallisatie- of ontledingspunten, afhankelijk van context en doel van de meting.