onderontwikkeld

Onderontwikkeld is een term die in de sociale wetenschappen wordt gebruikt om gebieden of samenlevingen te beschrijven met lage niveaus van economische activiteit, inkomen, gezondheidszorg en onderwijs, vaak in vergelijking met wat als ontwikkeld of welvarend wordt beschouwd. De term wordt zowel toegepast op landen als op regio’s of binnenlandse gebieden waar economische structuren en instituties zwak ontwikkeld zijn.

Indicatoren die vaak worden aangehaald, zijn onder meer bruto binnenlands product per hoofd (BBP per hoofd), armoede- en werkloosheidscijfers, toegang tot gezondheidszorg en onderwijs, infrastructuur zoals water, elektriciteit en transport, en de kwaliteit van instituties en bestuur. Internationale organisaties gebruiken ook samengestelde indexen zoals de Human Development Index (HDI) en de Multi-dimensional Poverty Index (MPI) om een breder beeld te geven dan alleen inkomensniveaus.

Kritiek en nuance zijn belangrijk bij het gebruik van de term. Onderontwikkeling kan stigmatiserend overkomen en gaat uit van een statisch plaatje van een samenleving, terwijl ontwikkeling als proces dynamisch is en per context verschilt. Er bestaan grote verschillen tussen regio’s en binnen regio’s, en koloniale geschiedenis speelt hierin een rol. Om deze redenen prefereert men in veel contemporaine discourses termen die minder ruimend zijn, zoals laag-inkomenslanden, laag- en middeninkomenslanden (LMIC) of simpelweg ontwikkelingslanden.

Termen en benaderingen veranderen ook in beleidspraktijk. In statistieken en beleid wordt vaak gesproken over laag-inkomenslanden of LMIC in plaats van onderontwikkelde gebieden. Het gebruik van de term blijft afhankelijk van tijd, context en doel van de analyse.

Concluderend is onderontwikkeling een concept dat sterk afhankelijk is van tijd en perspectief, en hedendaagse discussies richten zich op menselijke ontwikkeling en capaciteitsopbouw in plaats van statische labels.