onderhoudsrechten

Onderhoudsrechten zijn wettelijke rechten en plichten met betrekking tot financiële ondersteuning van personen die afhankelijk zijn van anderen, meestal kinderen en ex-partners. Het begrip omvat alimentatieverplichtingen aan de ene kant en het recht om onderhoud te ontvangen aan de andere kant. De belangrijkste vormen zijn kinderalimentatie en partneralimentatie.

Kinderalimentatie is een betalingsverplichting van de ouder die niet de hoofdverzorger is aan de ouder die wél de zorg voor het kind heeft. Het doel is kosten te dekken die voortvloeien uit de opvoeding en verzorging van het kind. Partneralimentatie is onderhoud dat na een scheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap of huwelijk kan worden toegekend aan de voormalige partner, om een vergelijkbaar niveau van onderhoud te behouden, vaak voor een bepaalde duur of tot er geen behoefte meer is.

De vaststelling van onderhoud gebeurt meestal via een onderling akkoord tussen de partijen of via de rechter. Bij de berekening spelen factoren een rol zoals het inkomen van beide partijen, het aantal kinderen, de kosten van opvoeding en de mate van zorgdeelname. In Nederland worden alimentatienormen en richtlijnen gebruikt als richtinggevende uitgangspunten, met mogelijke aanpassing bij gewijzigde omstandigheden.

De duur van kinderalimentatie loopt doorgaans totdat het kind volwassen is of het onderwijs is afgerond; in sommige gevallen kan verlenging nodig zijn tot maximaal 21 jaar of langer bij specifieke omstandigheden. Partneralimentatie is doorgaans tijdelijk en afhankelijk van de ontwikkelingen in het inkomen en de zorgsituatie; bij wijziging van omstandigheden kan een wijziging of beëindiging plaatsvinden.

Bij niet-betaling kan de gerechtigde handhaving via juridische procedures aanvragen, waaronder incasso en loonbeslag. Ook internationaal bestaan regels en verdragen die erkenning en inning van onderhoud tussen landen mogelijk maken.