kortetermijneffecten

Kortetermijneffecten verwijzen naar de veranderingen die zich relatief snel voordoen na een gebeurtenis, besluit of interventie. Ze treden meestal op binnen enkele dagen tot weken en onderscheiden zich van langetermijneffecten die zich over een langere periode ontwikkelen. Het begrip wordt in uiteenlopende vakgebieden gebruikt, zoals geneeskunde, economie, onderwijs en milieu.

In de geneeskunde kunnen kortetermijneffecten bestaan uit onmiddellijke bijwerkingen van een medicijn, snelle klinische respons of acute symptomen na een ingreep. In beleid en economie verwijzen kortetermijneffecten naar directe uitkomsten zoals veranderingen in uitgaven, betrokkenheid van de arbeidsmarkt of verschuivingen in de vraag, die zich kort na de invoering of wijziging voordoen. In psychologie en gedragswetenschappen kunnen kortetermijneffecten veranderingen in stemming, aandacht of motivatie zijn die zich snel manifesteren maar ook kunnen afnemen door gewenning of contextuele factoren.

Belangrijk is het onderscheid tussen kortetermijneffecten en langetermijneffecten, evenals tussen causale effecten en toevallige variatie. Onderzoekers gebruiken verschillende methoden om kortetermijneffecten te meten, zoals gecontroleerde experiments, klinische trials, tijdreeksen en quasi-experimentele ontwerpen, vaak met vooraf vastgestelde tijdvensters.

Interpretatie van kortetermijneffecten vraagt voorzichtigheid: een waargenomen korterlijk effect hoeft niet vol te blijven of gepaard te gaan met positieve of negatieve langetermijneffecten. Daarnaast kunnen kortetermijneffecten leiden tot follow-up-effecten op langere termijn, afhankelijk van de context en herhaling van de prikkel.