koolstofbelastingen

Een koolstofbelasting is een fiscale heffing die de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) en soms andere broeikasgassen verlaagt door een prijs op koolstof te zetten. Deze prijs wordt doorgaans geheven op fossiele brandstoffen zoals olie, gas en kolen, via productie, invoer of verbruik. Het doel is de kosten van CO2 in economische beslissingen mee te laten wegen en investeringen in schonere technologieën te stimuleren.

Koolstofbelastingen kunnen verschillende vormen aannemen. Een gebruikelijke vorm is een vast tarief per ton CO2-equivalent dat wordt toegepast op het brandstoffenverbruik. Soms geldt het tarief voor meerdere sectoren en bestaan er vrijstellingen of lagere tarieven voor kwetsbare of internationaal concurrerende sectoren. In sommige ontwerpen worden inkomsten aan burgers of bedrijven teruggegeven, of gebruikt voor lastenverlichting of klimaatinvesteringen. De hoogte van het tarief en de tempo van verhoging, evenals de reikwijdte en de vrijstellingen, zijn bepalend voor effectiviteit en economische impact.

Voordelen zijn voorspelbare prijsprikkels, relatief eenvoudige uitvoering en de mogelijkheid om inkomsten te richten op hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. Nadelen omvatten mogelijke stijgingen in energieprijzen, regressieve lasten bij inkomensongelijkheid zonder compenserende maatregelen, en zorgen over concurrentie en koolstoflekkage. Ontwerpkeuzes zoals grensmaatregelen, compensatie en inkomstenverdeling zijn cruciaal.

Internationaal bestaan er verschillende benaderingen. Sommige landen hebben langdurige koolstofbelastingen, zoals Zweden, terwijl anderen kiezen voor cap-and-trade-systemen. De keuze hangt af van economische structuur, politieke steun en de gewenste mate van prijssignalering.