kleurverschilmeting

Kleurverschilmeting is het kwantificeren van perceptuele kleurverschillen tussen twee monsters of tussen een monster en een referentie. Het doel is om kleurconsistentie en -kwaliteit te controleren in sectoren zoals drukwerk, coatings, kunststof, textiel en voeding. De meting kan instrumenteel gebeuren met een spectrofotometer of kleurmeter, of visueel door getrainde beoordelaars (subjectieve evaluatie).

Bij instrumentele meting worden kleuren vastgelegd in een perceptuele kleurruimte, meestal CIELAB (L*, a*, b*). CIELAB wordt veel gebruikt omdat de afgeleide kleurverschillen beter overeenkomen met menselijke waarneming dan enkel RGB- of XYZ-waarden. Afhankelijk van toepassing kunnen ook andere ruimtes of spectrale data worden gebruikt, met passende calibratie en meetvoorwaarden.

Het verschil tussen twee kleuren wordt uitgedrukt als Delta E (ΔE). Traditioneel werd ΔE*ab (CIE 1976) toegepast, maar de huidige praktijk gebruikt meestal ΔE00 (CIEDE2000) omdat deze rekening houdt met helderheid, verzadiging (chroma) en hue. Kleinere ΔE00 betekent een betere match; indicatieve grenzen zijn niet universeel, maar vaak is ΔE < 1 vrijwel onzichtbaar, ΔE ≈ 1–2 tot 3 herkenbaar bij nauwkeurige inspectie en afhankelijk van materiaal en lichtomstandigheden.

Meetomstandigheden spelen een belangrijke rol: specificeren van de lichtbron (bijv. D65) en de waarnemer (bijv. 2° of 10°) is essentieel, evenals meetgeometrie (bijv. 45/0) en eventuele metamerie, waarbij kleuren onder verschillende illuminants anders kunnen lijken.

Standards en tolere waarden worden beheerst door ISO/CIE-normen en de CIEDE2000-formule. Voor kwaliteitsbeheer zijn kleurmetingen een integraal onderdeel van kleurbeheer en productontwikkeling.