kalibratieketen

Kalibratieketen is de reeks van procedures, referenties en documentatie die samen zorgen voor traceerbaarheid en nauwkeurigheid van meetresultaten. In de kalibratieketen wordt de meting teruggebracht naar erkende normen, meestal richting de SI-eenheden, zodat meetresultaten wereldwijd vergelijkbaar zijn.

Belangrijke componenten van de kalibratieketen zijn onder meer primaire standaarden bij nationale metrologische instituten, secundaire en werkkalibratiestandaarden, referentie-materialen en kalibratie-instrumenten of -toestellen, alsook kalibratiecertificaten. Informatie over de gebruikte referenties, meetomstandigheden en de vastgestelde afwijkingen vormt de kern van de traceerbaarheid.

Het kalibratieproces omvat het vergelijken van het te kalibreren instrument met een referentie, het vastleggen van afwijkingen, en het bepalen van correcties of schattingen van meetonzekerheden. Er wordt een onzekerheidsbudget opgesteld en vastgelegd hoe de meetresultaten vergeleken worden met de referentie. Het eindresultaat is doorgaans een kalibratiecertificaat met de kalibratievoorwaarden, meetwaarden, afwijkingen en de bijbehorende onzekerheid.

Toepassingsgebieden van kalibratieketen zijn breed en inclusief productie, elektronica, mechanische metingen, temperatuur en druk, massa, lengtemetingen en medische instrumenten. Kalibratie-intervallen worden vaak bepaald op basis van risico, gebruiksfrequentie en de impact van afwijkingen op de kwaliteit van het proces.

Standaardisatie en governance spelen een cruciale rol. Kalibratiesystemen zijn doorgaans gecertificeerd volgens normen zoals ISO/IEC 17025 en ondersteund door accreditatieorganisaties zoals ILAC. Nationale metrologische instituten en internationale samenwerking waarborgen traceerbaarheid tot de SI-eenheden.