intrapersoonlijke

Intrapersoonlijke is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat betrekking heeft op de innerlijke, psychische processen van een individu. In het Engels wordt meestal gesproken van intrapersonal. De term wordt gebruikt in psychologie, communicatiewetenschap en pedagogiek om zaken op het binnenste van een persoon te situeren, zoals gedachten, gevoelens, motieven en zelfperceptie. Het staat in contrast met interpersoonlijke, wat betrekking heeft op relaties en communicatie tussen personen.

Intrapersoonlijke processen omvatten zelfkennis, zelfconcept, zelfregulatie en metacognitie. Voorbeelden zijn reflectie op eigen gedrag, emotieregulatie en het plannen van persoonlijke doelen. In onderwijs en counseling kan aandacht voor intrapersoonlijke vaardigheden helpen bij motivatie, concentratie en veerkracht.

In sommige theorieën, waaronder die van Gardner over meerdere intelligenties, wordt intrapersoonlijke intelligentie onderscheiden van interpersoonlijke intelligentie; het gaat om het vermogen tot zelfbewustzijn, introspectie en regulatie van interne staten. In de klinische praktijk wordt aandacht voor intrapersoonlijke balans nagestreef d via psychotherapie, counseling en mindfulness, die gericht zijn op het vergroten van zelfinzicht en emotionele stabiliteit.

Hoewel de term soms verwarring oplevert, verwijst intrapersoonlijke voornamelijk naar de psychische processen binnen een persoon, terwijl interpersoonlijke verwijst naar communicatie en interactie tussen personen. Begrippen als zelfreflectie, emotionele intelligentie en innerlijke dialoog vallen onder intrapersoonlijke competenties.