inspanningsverbintenissen

Inspanningsverbintenis is een soort contractuele verplichting waarbij een partij zich verplicht redelijke inspanningen te leveren om een bepaald doel te bereiken, maar geen garantie geeft dat dat doel daadwerkelijk wordt gehaald. Het verschil met een resultaatsverbintenis is dat bij de laatste het afgesproken resultaat wel gegarandeerd moet worden, terwijl bij een inspanningsverbintenis het behalen van het doel afhankelijk is van factoren buiten de controle van de schuldenaar en geen garantie biedt.

In de Nederlandse contractuele praktijk wordt een inspanningsverbintenis vaak toegepast wanneer onzekerheid bestaat over het haalbaar zijn van het gewenste resultaat of wanneer partijen willen benadrukken dat er actief gewerkt zal worden, zonder strikt te beloven dat het resultaat zal lukken. De exacte reikwijdte hangt af van de contracttekst, de omstandigheden en wat in de relevante sector als gebruikelijk wordt beschouwd. Rechters toetsen doorgaans of de schuldenaar zich heeft gedragen als een redelijk handelend partij en of hij de vereiste zorgvuldigheid en inzet heeft betracht, rekening houdend met redelijkheid, billijkheid en de beschikbare middelen.

Omvang en inhoud worden meestal bepaald door de formulering in de overeenkomst, de concrete doelstelling en de omstandigheden van het geval, zoals tijdsdruk, financiële middelen en eerdere afspraken. Voorbeelden zijn afspraken waarin iemand zich verplicht “redelijkerwijs zijn best te doen” een financiering te verkrijgen of een project binnen een afgesproken termijn te zetten.

Gevolgen bij niet-naleving hangen samen met de vraag of redelijkerwijs voldoende inspanningen zijn geleverd. Een schuldenaar kan aansprakelijk zijn voor schadevergoeding als vaststaat dat hij niet aan de zorgvuldigheidsnorm heeft voldaan en daardoor schade is ontstaan.