informatiestandaarden

Informatiestandaarden zijn afspraken over hoe informatie moet worden vastgelegd, uitgewisseld en geïnterpreteerd, zodat verschillende systemen elkaar begrijpen. Ze omvatten regels voor dataformaat en codering, semantiek (betekenis van termen) en metadata, evenals de structuur van berichten en bestanden. Voorbeelden omvatten dataformaten zoals JSON en XML, semantische vocabularies zoals Dublin Core of SKOS, en berichtenstandaarden zoals HL7 in de zorg of EDIFACT in handelsverkeer. Standaarden kunnen breed toegepast zijn of sectorgebonden.

Het belangrijkste doel van informatiestandaarden is interoperabiliteit: ze maken het mogelijk om data tussen applicaties, organisaties en systemen uit te wisselen zonder misinterpretatie. Daarnaast ondersteunen standaarden kwaliteit, hergebruik van data, long-term archivering en compliance met regelgeving. Ontwikkelde standaarden worden vaak geüniversaliseerd via internationale of Europese kaders, maar kunnen ook nationaal of regionaal worden toegepast.

Organisaties en sectoren ontwikkelen en beheren standaarden. Internationaal spelen ISO/IEC, W3C, OASIS en de Open Geospatial Consortium een belangrijke rol; regionaal zijn er EU-initiatieven; nationaal de Nederlandse Normalisatie-instituut NEN. Sectorale communities richten zich op specifieke contexten, zoals HL7 voor de gezondheidszorg en INSPIRE voor geografische informatie. Onderhoud omvat revisies, versiebeheer en governance-structuren.

De adoptie van informatiestandaarden brengt baten en uitdagingen met zich mee: verbeterde interoperabiliteit en efficiëntie, betere data-uitwisseling en lange termijn toegankelijkheid, maar ook kosten van implementatie, migratie van legacy-systemen, afstemming op wet- en regelgeving en zorgen over privacy en beveiliging.