hoofdbewegingen

Hoofdbewegingen verwijzen naar alle bewegingen van het hoofd ten opzichte van de romp. Ze spelen een cruciale rol bij visuele oriëntatie, evenwicht en non-verbale communicatie. De bewegingen worden mogelijk gemaakt door de cervicale wervelkolom, de spieren van de nek en de verbindingen tussen schedel en wervels.

Anatomie en bouwstenen: De belangrijkste gewrichten bevinden zich bij de atlas (C1) en de occipitale rand, het atlanto-occipital gewricht, en tussen atlas en axis (C2) bij het atlanto-axiale gewricht. Samen met de overige cervicale wervels levert dit het bewegingsbereik in de nek. Belangrijke spieren zijn onder meer de sternocleidomastoideus, trapezius, longus capitis, longus colli, splenius capitis en semispinalis capitis.

Soorten bewegingen: De zes basisbewegingen omvatten flexie (voorover buigen), extensie (achterover buigen), lateroflexie (naar links of rechts buigen) en rotatie (naar links of rechts draaien). Deze bewegingen kunnen afzonderlijk of in combinatie voorkomen, bijvoorbeeld bij een knik of tijdens het richten van de ogen terwijl het hoofd meebeweegt. Circumductie beschrijft een samengestelde, rondgaande beweging.

Sensorische integratie en functie: Hoofdbewegingen worden gecoördineerd door het vestibulaire systeem, nek-proprioceptie en visuele feedback. Dit ondersteunt het stabiliseren van het gezichtsveld, een proces dat wordt aangeduid met het vestibulo-oculair reflex.

Klinische context: Het bewegingsbereik van de nek wordt vaak gemeten bij klachten zoals nekpijn, trauma (bijv. whiplash), artritis of cervicale spondylose. Beoordeling en revalidatie door fysiotherapie richten zich op oefentherapie, pijnbeheer en het behoud of herstel van mobiliteit en functioneren.