heupkop

Het heupkop, of femurkop, is het ronde proximale uiteinde van het dijbeen en vormt samen met de heupkom (acetabulum) het heupgewricht. Het is bedekt met kraakbeen en maakt een kogelgewricht mogelijk dat zwaaiende en gewichtdragende bewegingen faciliteert, zoals flexie, extensie, abductie, adductie en rotatie. De heupkop gaat via de nek van het dijbeen schacht toe en is vastgelegd in een gewrichtskapsel met ligamenten en gewrichtssappen die smering en stabiliteit bieden.

Anatomisch is de heupkop een bolvormig oppervlak dat sterk is belicht door retinaculaire bloedvaten en omgeven is door een dik kapsel. In het lichaam wordt de bloedtoevoer traditioneel geleverd door de arterie van de eigen femorale circumflex (vooral de mediale tak) en de laterale tak, met soms een aanvullende bijdrage van de arteria ligamenti teretis. Bij kinderen speelt de groei van de heupkop samen met de groeischijven; bij volwassenen spelen de bloedvaten een belangrijke rol bij de vasculaire gezondheid van de kop.

Klinisch is de heupkop relevant bij letsels en aandoeningen zoals een fractuur van de femurhals die de bloedtoevoer kan onderbreken en avasculaire necrose van de heupkop kan veroorzaken. Andere aandoeningen zijn osteoarthritis die het kraakbeen van de kop aantast, of pediatrische aandoeningen zoals de slipped capital femoral epiphysis. Diagnostiek maakt gebruik van beeldvorming zoals röntgenfoto’s en MRI; behandeling varieert van conservatieve maatregelen tot operatieve ingrepen zoals heupprothese, vasculaire grafts of fractuurfixatie, afhankelijk van de conditie en ernst.