glijmechanisme

Een glijmechanisme is een mechanisch systeem dat beweging langs een rechte baan mogelijk maakt door contact tussen twee of meer glijdende onderdelen. Het doel is verplaatsing onder controle en met beheersbare wrijving en precisie.

In de praktijk bestaan glijmechanismen meestal uit twee delen: een geleider en een beweegbaar onderdeel dat langs die geleider schuift. Veelvoorkomende uitvoeringen zijn platte glijgeleidingen (vlakke oppervlakken die langs elkaar glijden), lineaire geleidingen met kogellagers, en dovetailgeleidingen die een grote richtingsvastheid bieden. Soms worden kunststof lagers of composietmaterialen toegepast om slijtage en geluid te verminderen.

Belangrijke ontwerpkeuzes zijn materiaalkeuze en oppervlaktebehandeling, smering en onderhoud, belasting en toleranties, en de stijfheid van de constructie. Voor toepassingen met hoge belastingen worden vaak metalen draagvlakken met harde, slijtagebestendige afwerkingen toegepast; lichtere toepassingen kunnen volstaan met kunststof glijvlakken of gecombineerde materialen.

Toepassingen van glijmechanismen zijn bijvoorbeeld meubels zoals laden en schuifdeuren, machinebouw en automatisering, medische apparatuur, robotica en diverse voertuigtoepassingen waarbij een rechte verplaatsing nodig is.

Voordelen van glijmechanismen zijn onder meer eenvoudige constructie, robuuste werking en relatief stille beweging. Nadelen kunnen slijtage en verlies van nauwkeurigheid bij lange termijngebruik zijn, evenals de noodzaak van regelmatige smering en onderhoud.

Onderhoud en duurzaamheid vereisen periodieke smering, inspectie op slijtage en corrosie, en tijdige vervanging van versleten onderdelen om prestaties te behouden.